Kalendarium historyczne. Zobacz najważniejsze rocznice historyczne

Czerwiec

4 czerwca

Odbyły się wybory czerwcowe. Pierwsze od zakończenia II wojny światowej częściowo wolne do Sejmu i całkowicie wolne do Senatu wybory w Polsce. Zakończyły się zwycięstwem obozu „Solidarności„, który zdobył 260 na 261 możliwych mandatów. Komitet Obywatelski ”Solidarność” wybrani do parlamentu zostali m.in. Jacek Kuroń, Tadeusz Mazowiecki, Lech Kaczyński, Jarosław Kaczyński, Gustaw Holoubek, Henryk Wujec, Hanna Suchocka, Andrzej Wajda, Jan Maria Rokita i wielu innych.

5 czerwca

Reprezentacja Polski w swoim pierwszym w historii występie na Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej rozgrywanych we Francji, przegrała po dogrywce z Brazylią 6:5 i odpadła z turnieju. 4 bramki dla Polski zdobył Ernest Wilimowski.

Książę Bolesław V Wstydliwy dokonał lokacji Krakowa na prawie magdeburskim.

6 czerwca

Alianci wylądowali w Normandii. Była to największa pod względem użytych sił i środków operacja desantowa w historii wojen.

Powstało Krakowskie Ochotnicze Towarzystwo Ratunkowe, pierwsze pogotowie ratunkowe w Polsce i drugie po wiedeńskim w Europie.

W Paryżu polski emigrant Antoni Berezowski usiłował zastrzelić przebywającego na wystawie światowej we Francji cara Rosji Aleksandra II. Kula trafiła w konia jednego z żołnierzy ochraniających cara. Samego Berezowskiego pochwycono. Został karnie zesłany do Nowej Kaledonii.

7 czerwca

Król Kazimierz IV Jagiellończyk wjechał triumfalnie na wykupiony od czeskich najemników zamek w Malborku.

9 czerwca

W Warszawie rozpoczął się sejm nadzwyczajny, zwołany przez króla w obliczu rosyjskiej inwazji. Wojna trwała do 1667 r., gdy przerwał ją rozejm andruszowski.

W Łobzowie urodził się Władysław IV. Król Polski, car Rosji, tytularny król Szwecji. Za jego panowania i pod jego dowództwem Polska pokonała Rosję w wojnie smoleńskiej 1632-1634, zakończonej podpisaniem pokoju w Polanowie.

13 czerwca

W Rudnikach koło Mościsk urodził się „geniusz galicyjski„ Jan Szczepanik - wybitny wynalazca zwany ”polskim Edisonem”. Samouk, autor kilkuset wynalazków i rozwiązań technicznych. Twórca m.in. kamizelki kuloodpornej, filmu dźwiękowego, filmu kolorowego, fototkactwa, a także... telewizji.

Podczas I wojny światowej - pod Rokitną ułani 2. szwadronu II Brygady Legionów Polskich, pod dowództwem rotmistrza Zbigniewa Dunin-Wąsowicza, przeprowadzili udaną szarżę na rosyjskie okopy.

14 czerwca

Dziś obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. Nie możemy pozwolić by ktokolwiek mylił ofiary z mordercami.

15 czerwca

W wyniku akcji przeprowadzonej przez żołnierzy oddziału „A„ Kedywu na ul. Krasińskiego w Warszawie zginęło dwóch oficerów Gestapo, w tym komendant Pawiaka - SS-Obersturmführer Herbert Junk. W akcji śmierć poniósł podchorąży Stefan Płotka ps. ”Mikołaj II”.

16 czerwca

Napoleon Bonaparte odniósł swoje ostatnie zwycięstwa w bitwie pod Ligny i pod Quatre Bras.

17 czerwca

Na pamiątkę powrotu do Polski 1. pułku czołgów Armii Polskiej gen. Józefa Hallera w 1919 r., w dniu 17 czerwca obchodzone jest Święto Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych – Dzień Czołgisty.

18 czerwca

Podczas wojny w obronie Konstytucji, w bitwie pod Zieleńcami 3 maja polskie wojska pod dowództwem księcia Józefa Poniatowskiego i Tadeusza Kościuszki rozbiły wojska rosyjskie dowodzone przez gen. Herkulesa Morkowa.

19 czerwca

Michał Korybut Wiśniowiecki został wybrany na króla Polski. Panował do 10 listopada 1673 r. Jego następcą został Jan III Sobieski.

20 czerwca

W Gripsholm urodził się król Polski i wielki książę litewski, król Szwecji - Zygmunt III Waza.

Zwycięstwo wojsk polskich pod wodzą hetmana Stanisława Koniecpolskiego nad Tatarami w bitwie pod Martynowem.

21 czerwca

Wacław III Czeski został królem Polski.

22 czerwca

Król Stanisław August Poniatowski dla uczczenia zwycięstwa Polaków nad Rosjanami w bitwie pod Zieleńcami ustanowił Order Virtuti Militari.

23 czerwca

Polskie wojska pod wodzą Krzysztofa „Pioruna” Radziwiłła w bitwie pod Kokenhausen pokonały szwedzkie oddziały, które straciły blisko 2000 żołnierzy.

24 czerwca

Mieszko I i Czcibor na czele armii Polan w bitwie pod Cedynią pokonali wojska margrabiego Łużyckiego Hodona. „Kiedy w dzień św. Jana Chrzciciela starli się z Mieszkiem, odnieśli zrazu zwycięstwo, lecz potem w miejscowości zwanej Cidini brat jego Czcibor zadał im klęskę, kładąc trupem wszystkich najlepszych rycerzy z wyjątkiem wspomnianych grafów.”

Rozpoczęła się napoleońska inwazja na Rosję. Ważnym elementem Wielkiej Armii byli Polacy. Napoleon na początku kampanii miał powiedzieć: „Nawet za czasów Katarzyny Rosjanie prawie nie odgrywali żadnej roli w życiu politycznym Europy. Z cywilizacją zetknęli się dopiero przez rozbiór Polski. Nadszedł więc teraz czas, aby Polacy pokazali im, gdzie ich miejsce... ”

25 czerwca

Zwycięstwo wojsk polskich nad szwedzkimi w bitwie pod Trzcianą. Hetman polny koronny Stanisław Koniecpolski zdecydowanie pokonał armię dowodzoną przez króla Gustawa Adolfa.

W Krakowie odbyła się koronacja Kazimierza Jagiellończyka na króla Polski. W czasie swojego panowania pokonał zakon krzyżacki w wojnie trzynastoletniej, odzyskał po 158 latach Pomorze Gdańskie, a aktywna polityka dynastyczna sprawiła, że dom Jagiellonów stał się jedną z czołowych dynastii Europy.

26 czerwca

Król Stefan Batory wypowiedział wojnę Rosji. Kampania połocka, kampania wielkołucka oraz oblężenie Pskowa zmusiły Rosjan do mediacji. Zgodnie z porozumieniem w Jamie Zapolskim Rzeczpospolita Obojga Narodów odzyskała Inflanty, Wieliż i Połock. Wojna zakończyła się zwycięstwem Rzeczypospolitej. Wykorzystany obraz Jana Matejki pt. „Stefan Batory pod Pskowem” przedstawia poselstwo cara Rosji Iwana IV Groźnego do króla Polski z prośbą o pokój. Uwagę przykuwa przede wszystkim dostojeństwo i potęga bijące z wizerunku Batorego.

Przemysł II został w Gnieźnie koronowany na króla Polski. Przemysł II jako swoje godło przyjął koronowanego piastowskiego orła. Od tego dnia Orzeł Biały uznawany jest za symbol Polski.

27 czerwca

W Ogrodzie Saskim w Warszawie Ukraiński rewolucjonista Andrij Potebnia dokonał nieudanego zamachu na namiestnika Królestwa Polskiego Aleksandra Lüdersa, którego ciężko ranił.

28 czerwca

Narodowy Dzień Pamięci Poznańskiego Czerwca 1956. Chwała i cześć bohaterom, których odwaga i patriotyzm stały się kamieniem węgielnym późniejszych antykomunistycznych zrywów w Polsce. Zryw ten, choć krwawo stłumiony z użyciem wojska i czołgów, przyniósł zwycięstwo moralne, które odbiło się szerokim echem w Polsce i poza Jej granicami. Polacy przechowali w pamięci te wydarzenia, na gruncie których wyrosły nie tylko przemiany października ‘56, ale i Grudzień ‘70, i Sierpień ‘80.

Rozpoczęła się bitwa pod Beresteczkiem. Wojska Rzeczypospolitej znakomicie dowodzone przez króla Jana Kazimierza pokonały potężne siły kozacko-tatarskie. Była to jedna z największych bitew lądowych XVII-wiecznej Europy.

29 czerwca

Hospodar Mołdawii Piotr III Aron złożył hołd lenny królowi Kazimierzowi IV Jagiellończykowi, przyjęty w jego imieniu przez polskich posłów.