Kalendarium historyczne. Zobacz najważniejsze rocznice historyczne

Maj

8 maja

Dziś Dzień Bibliotekarzy i Bibliotek. „Książka to najlepszy przyjaciel człowieka, a biblioteka to świątynia jego myśli” - Marek Tuliusz Cyceron

13 maja

W Ołońcu urodził się Witold Pilecki. Polski rotmistrz, żołnierz Armii Krajowej i współzałożyciel Tajnej Armii Polskiej. Dobrowolny więzień, a następnie organizator ruchu oporu w KL Auschwitz. Autor raportów o Holocauście, tzw. Raportów Pileckiego.

15 maja

Powstał AZS Akademicki Związek Sportowy. Obecnie jest to największa organizacja zajmująca się sportem w polskim środowisku akademickim, zrzeszająca blisko 50 tysięcy osób na ponad 200 uczelniach.

16 maja

W Warszawie urodził się Leopold Tyrmand. Pisarz, publicysta, krytyk muzyczny. Autor między innymi dedykowanej Warszawie powieści „Zły”. Od 1965 roku na emigracji. W USA założył wolnościowe i konserwatywne „Chronicles of Culture”. Miłośnik jazzu, barwna postać w peerelowskiej szarzyźnie.

W Sosnowcu urodził się Jan Kiepura. Polski śpiewak i aktor. Był jednym z najbardziej znanych tenorów okresów międzywojennego. Występował w Operze Warszawskiej, wiedeńskiej Staatsoper, mediolańskiej La Scali oraz nowojorskiej Metropolitan Opera. Od 1967 r. corocznie odbywa się w Krynicy-Zdroju Festiwal im. Jana Kiepury.

18 maja

Polski szybownik Tadeusz Góra na szybowcu PWS-101 ustanowił rekord świata w długości lotu. Na trasie Bezmiechowa-Soleczniki Małe przełamał barierę 500 km. Za ten wyczyn otrzymał Medal Lilienthala - najwyższe międzynarodowe odznaczenie szybownicze.

Sejm wykluczył ze swego grona posłów, którzy nie podpisali uchwały o detronizacji Mikołaja I Romanowa.

Żołnierze 2. Korpusu Polskiego pod dowództwem gen. Władysława Andersa zdobyli klasztor na Monte Cassino. Bitwa przeszła do historii naszego kraju jako przykład niezłomności, waleczności i odwagi polskiego żołnierza.

19 maja

W Petersburgu urodził się Stanisław Kopański. Polski generał dywizji Wojska Polskiego II RP. W trakcie II wojny światowej dowodził Brygadą broniącą Tobruku. Odznaczony Orderem Virtuti Militari. Po wojnie na emigracji, pozbawiony polskiego obywatelstwa uchwałą Rady Ministrów.

W Babinie urodził się gen. Tadeusz Rozwadowski. Niezłomny obrońca Lwowa, zwycięski dowódcy wojny polsko-bolszewickiej, pierwszy Szef Sztabu Wojska Polskiego, odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Wojennego Virtuti Militari.

20 maja

Król Kazimierz Wielki w bitwie pod Żukowem rozgromił wojska litewskie, odzyskując Ruś halicko-wołyńską.

21 maja

Szlachta na sejmie elekcyjnym wybrała na króla Polski Jana Sobieskiego. Panował do 17-06-1696 r. Był pogromcą wojsk tureckich, a w historii Europy zapisał się jako obrońca oblężonego Wiednia w roku 1683. Przez Turków bywał zwany Lwem Lechistanu, a przez chrześcijan Obrońcą Wiary.

23 maja

Pierwsza polska złota medalistka olimpijska Halina Konopacka ustanowiła w Warszawie pierwszy polski lekkoatletyczny rekord świata. W rzucie dyskiem uzyskała odległość 34,15 m.

24 maja

1609 - Król Zygmunt III Waza opuścił wraz z rodziną i dworem Wawel, przenosząc się na stałe do Warszawy.

W Petersburgu urodziła się Irena Szewińska. Polska lekkoatletka, siedmiokrotna medalistka igrzysk olimpijskich. Podczas kariery 10 razy ustanawiała rekordy świata. Obecnie członek Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Dama Orderu Orła Białego.

25 maja

1977 - Odbyła się premiera filmu Gwiezdne wojny: część IV – Nowa nadzieja w reżyserii George’a Lucasa. Według kolejności powstania jest to pierwszy film z cyklu Star Wars. Film zdobył sześć Oscarów w kategoriach: najlepsza muzyka, najlepszy montaż, najlepsze kostiumy, najlepsza scenografia, najlepszy dźwięk i najlepsze efekty specjalne.

26 maja

1831 - Odbyła się bitwa pod Ostrołęką, jedna z najważniejszych i najkrwawszych bitew powstania listopadowego, w której główne siły wojsk polskich pod dowództwem generała Skrzyneckiego starły się z wojskami rosyjskimi feldmarszałka Dybicza.

27 maja

1941 - Alianckie okręty zatopiły niemiecki pancernik „Bismarck”, który wcześniej zniszczył „Hooda”, będącego symbolem siły brytyjskiej marynarki wojennej W polowaniu na „Bismarcka„ brał udział polski niszczyciel ORP ”Piorun”.

Król Polski Kazimierz Jagiellończyk oraz król Czech Jerzy z Podiebradów podpisali sojusz o „szczerym braterstwie, przychylności i przyjaźni”. Jerzy z Podiebradów zobowiązał się także przedstawić kandydaturę Władysława Jagiellończyka jako swojego następcy na tronie Czech.

28 maja

1940 - Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich w ramach sił alianckich zdobyła Narwik. Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski udekorował sztandar Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich Orderem Virtuti Militari V klasy.

Uchwalono ustawę o dwustopniowym podziale administracyjnym, która likwidowała powiaty. Utworzono 49 województw. Podział obowiązywał do 31 grudnia 1998 r. gdy w miejsce 49 powołano 16 województw.

29 maja

Wielki mistrz zakonu krzyżackiego Johann von Tieffen złożył w Poznaniu hołd lenny królowi Janowi Olbrachtowi.

1831 - Podczas powstania listopadowego polskie wojska pokonały rosyjskie oddziały w bitwie pod Rajgrodem. W starciu wziął udział Pułk Jazdy Poznańskiej.

30 maja

1574 - Zbiegły z Polski Henryk Walezy został królem Francji.

W Warszawie urodził się Mieczysław Fogg. Polski piosenkarz, wykonujący takie utwory, jak Tango milonga, To ostatnia niedziela, Mały biały domek, Już nigdy, Bo to się zwykle tak zaczyna.

31 maja

1602 - Polacy pod wodzą Jana Zamoyskiego rozpoczęli udane oblężenie Białego Kamienia zakończone szwedzką kapitulacją 30 września.

1915 - Pod Sochaczewem i Bolimowem niemieckie wojska użyły ciekłego chloru. Według różnych przekazów w wyniku gazowego ataku zginęło od 1,2 tys. do 11 tys. rosyjskich żołnierzy.