Historia najnowsza opisuje współczesne losy danego państwa lub grupy państw.
Kategoria: Historia najnowsza
Stowarzyszenia katolickie w rzeczywistości lat 1945–1949
„Wyzwolenie”1 przez Armię Czerwoną ziem polskich spod okupacji hitlerowskiej i odrodzenie państwa postawiło przed Polakami nowe zadania. Dlatego początkowa koegzystencja władz partyjno-państwowych i Kościoła dawała perspektywę i szansę na reaktywację i powstanie nowych inicjatyw społecznych wśród wiernych. Używam tego terminu w cudzysłowie, ponieważ w rzeczywistości w 1945 r. polskie społeczeństwo początkowo widziało wyzwolicieli w Armii […]
„Tygodnik Warszawski” – zapomniane czasopismo katolickie czasów tuż powojennych
Niemal każdy pamięta o dwóch głównych nurtach katolickich działających w czasach Polski Ludowej. Mowa o Stowarzyszeniu PAX i Środowisku „Znak„. Istniał jednak również ”Tygodnik Warszawski”, którego wizja nie pasowała do rzeczywistości komunistycznego państwa.
1953– 1956 – trudne lata dla środowiska PAX
Aresztowanie Prymasa, wymuszenie przez komunistów na episkopacie wyboru na swojego przewodniczącego biskupa Michała Klepacza i w ten sposób zyskanie wpływu na Kościół przez władze partyjno-państwowe spowodowały, że Stowarzyszenie PAX stało się niepotrzebne. Lata 1953– 1956 postawiły przed Bolesławem Piaseckim i jego współpracownikami nie lada wyzwanie – przetrwanie.
Obraz społeczeństwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w prozie Marka Hłaski - część II
„To wiek dwudziesty (…): Izolda mieszka w burdelu, a Tristan pije z sutenerami na rogu”1. Tymi słowami gorzko charakteryzuje rzeczywistość lat 50. Grzegorz – jeden z bohaterów Ósmego dnia tygodnia – i taki jej wizerunek jest widoczny w większości utworów Marka Hłaski. Na podstawie kilku pozycji pochodzących z polskiego okresu jego twórczości postaram się naszkicować […]
Obraz społeczeństwa Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w prozie Marka Hłaski - część I
„To wiek dwudziesty (…): Izolda mieszka w burdelu, a Tristan pije z sutenerami na rogu”1. Tymi słowami gorzko charakteryzuje rzeczywistość lat 50. Grzegorz – jeden z bohaterów Ósmego dnia tygodnia – i taki jej wizerunek jest widoczny w większości utworów Marka Hłaski. Na podstawie kilku pozycji, pochodzących z polskiego okresu jego twórczości, postaram się naszkicować […]
Na rozstajach – Stowarzyszenie PAX w rzeczywistości komunistycznej Polski w latach 1956-1989
Przywództwo Bolesława Piaseckiego to czas szukania drogi do władzy, a co najmniej współuczestniczenia w niej. Dopiero śmierć przewodniczącego PAX-u i objęcie fotela przez Ryszarda Reiffa zmienia sytuację – Stowarzyszenie zaczyna wspierać „Solidarność”. Na krótko jednak, bo wraz z wprowadzeniem stanu wojennego zrzeszenie wraca do koncepcji Piaseckiego, jednak już znacznie osłabione, a 1989 r. powoduje, że […]
Pomiędzy partią a Kościołem. Komu służyła grupa Piaseckiego?
Czy istniała możliwość budowy organizacji odwołującej się do socjalizmu i katolicyzmu zarazem? A może część zaangażowanych katolików miała okazję stać się elementem łączącym władze komunistyczne z Kościołem? Albo po prostu wszelkie inicjatywy, które wyłaniały się z przeciwległych kierunków ideologicznych, nie miały szansy na to, aby być zupełnie niezależne od którejś ze stron?
Jelcyn vs Chasbułatow – konfrontacja na szczycie. Droga do października 1993 r.
Od 1990 r., czyli od momentu, kiedy został wybrany na przewodniczącego Rady Najwyższej Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, Rusłan Chasbułatow mógł się pochwalić politycznym poparciem ze strony prezydenta Borysa Jelcyna. Jak przyjaciel stał się największym wrogiem? To ta dwójka kierowała sceną polityczną Rosji w latach 1992–1993.
Papieska „Ostpolitik” i uregulowanie statusu Ziem Zachodnich
Jaki byłby polski Kościół na Ziemiach Zachodnich, jeżeli nie zostałaby uregulowana administracja kościelna na tych obszarach? Takie i podobne pytania można sobie dzisiaj zadawać. Ale jedno jest pewne, gdyby nie niejawne rozmowy na linii Warszawa-Watykan oraz normalizacja stosunków z Republiką Federalną Niemiec, Ziemie Zachodnie nadal pozostawałyby pod rządami administratorów apostolskich oraz strukturalnie należałby do diecezji […]
Specyfika sądownictwa w Polsce w latach 1944–1956 (część 2)
Wymiar sprawiedliwości w Polsce powojennej został w krótkim czasie podporządkowany władzom komunistycznym, które z jego pomocą zwalczały działaczy i struktury organizacji opozycyjnych. Szczególnie niechlubnie w dziejach polskiego sądownictwa zapisały się jego wojskowe organy. W latach 1944-1956 w Polsce miało miejsce tysiące procesów o podłożu politycznym, jednak tylko niewielki procent z nich był dostępny dla prasy. […]
