Kategoria: Artykuły
Śmierć stwórcą legendy? Wspomnienie o Zbigniewie Cybulskim
8 stycznia 2015 roku minęło czterdzieści osiem lat od tragicznej śmierci jednego z najwybitniejszych aktorów w historii kina polskiego – Zbigniewa Cybulskiego.
Wierzenia i lecznictwo ludowe Żydów
W chrześcijańskich społecznościach wiejskich, tradycyjnych, Żydzi i ich kultura postrzegane były „na opak„ jako całkowite przeciwieństwo ”swoich” czyli Polaków katolików. W ten sposób powstawała dwoistość świata - krąg dobry i zły, znany i nieznany, życie duchowe, tradycyjne Żydów było nieprzeniknione, tajemnicze. Ludność żydowska zamieszkująca ziemie polskie, tak różna obyczajowo, wytworzyła specyficzne zwyczaje, które były niezrozumiałe […]
Nowa Polska na Oceanie Spokojnym? Niezwykły pomysł Piotra Aleksandra Wereszczyńskiego
Pośród dziewiętnastowiecznych zmagań o odzyskanie utraconej państwowości, wyłania się koncepcja utworzenia polskiej kolonii na wyspach Melanezji. Wcielenie idei w życie, pozwalałoby na bezpieczne pielęgnowanie świadomości narodowej z dala od rozbiorowych mocarstw. Czy szanse utworzenia polskiej kolonii na Oceanii były faktycznie możliwe? Taki pomysł przedstawił Piotr Aleksander Wereszczyński w „Liście otwartym względem założenia osady polskiej niezależnej […]
O złotym napoju i Konradzie Garbatym
W pradawnych czasach na ziemiach piastowskich nad rzeką Odrą warzono złoty napój… Odra niosła życie. Wody rzeki nawadniały i użyźniały pola, podwodny świat srebrzył się niezliczonymi ławicami ryb, w kryształowej toni rzecznych rozlewisk odbijało się bielą tysięcy skrzydeł podniebne panowanie ptasiego królestwa. Z pszenicy, którą siano na okolicznych polach wyrabiano piwo. Jego smak był legendarny, a […]
Skarb skryty w księdze chrztów parafii Smardzowice
Chyba mało kto wie, że niewielka podkrakowska parafia Smardzowice skrywa w swoich księgach metrykalnych niebywały skarb. W księdze chrztów obejmującej lata 1783-1797 znajduje się autograf skreślony ręką ostatniego polskiego króla, Stanisława Augusta Poniatowskiego. Dnia 5 lipca 1785 roku król wracając Kaniowa ze spotkania z carycą Katarzyną II, na jeden dzień zatrzymał się w Ojcowie zwiedzając […]
Od bohatera wojennego do zdrajcy?
Pod koniec XIX w. na całym świecie, jak grzyby po deszczu, powstawały liczne zakłady produkujące samochody z napędem spalinowym. Ten stosunkowo młody wówczas wynalazek, cieszył się coraz większym powodzeniem i choć większość wytwórców nie przetrwała pierwszych kilkunastu lat, to właśnie w opisywanym okresie narodziło się wiele znanych do dziś marek. Tak też było w podparyskim […]
Nieznana historia szabli
Na wystawie eksponatów Muzeum Czartoryskich, których zbiory znajdowały się od 2012 roku w Szczecinie, jest wiele obiektów bardziej lub mniej znanych – niemych świadków wydarzeń z historii. Między tymi wszystkimi przedmiotami znajduje się jeszcze jeden mało znany – szabla Lorda Blayneya z początku XIX wieku, której historia znalezienia się w zbiorach Czartoryskich jest równie ciekawa. […]
Czarownice kozackie w bitwie pod Sulżyńcami
Czytelnicy „Ogniem i mieczem” Sienkiewicza wiedzą zapewne, że Chmielnicki, najsławniejszy przywódca buntu kozackiego, zwykł przebywać w towarzystwie czarownic. Mało kto wie o najciekawszych wydarzeniach związanych z trzema kozackimi wiedźmami. Doszło do nich w trakcie tytułowej bitwy 1 czerwca 1649 r., która miała miejsce tuż po upłynięciu rozejmu polsko-kozackiego, jaki obowiązywał do 22 maja.
Niełatwe losy śmiechu
Pamiętacie debatę o śmiechu z udziałem Wilhelma z Baskerville w Imieniu Róży? Takie debaty w średniowieczu naprawdę miały miejsce! Wbrew pozorom był to wielki teologiczny problem! Mimo że „śmiech jest własnością człowieka”, jak pisał Arystoteles, leżał w pohańbieniu od wczesnych wieków. Wesołkom nie było łatwo. Już Klemens Aleksandryjski w Pedagogu przepędza rozśmieszaczy gestem przypominającym te […]
Armaty z drewna i beczek po kapuście. Absurdalny acz skuteczna pomysł powstańców styczniowych
Powstańcom styczniowym brakowało niemal wszystkiego: broni, amunicji, dział. Nie brakowało jednak odwagi i pomysłowości. Mimo rosyjskiej przewagi artyleryjskiej polscy wojskowi i inżynierowie wymyślili coś tak absurdalnego, że aż skutecznego. Były to drewniane armaty. Jedną z najlepszych „drewnianych baterii” dysponował gen. Marian Langiewicz, który w Wąchocku, oprócz dwóch armat żelaznych, tzw. śmigownic odlanych przez hutników w […]
