Kategoria: Artykuły
Mezopotamia i Sumerowie. Najstarsza znana cywilizacja i jej osiągnięcia
Sumerowie uważani są za twórców najstarszej znanej cywilizacji. Udało im się między innymi stworzyć pismo klinowe, a także poznań podstawy astronomii, matematyki i geometrii. Z ich dziedzictwa korzystały kolejne cywilizacje zamieszkujące teren Mezopotamii.
O św. Mikołaju trochę inaczej. Opiekun wilków i patron studentów
Któż z nas nie wierzył w św. Mikołaja? Któż z nas licząc na prezenty od niego pisał, a jak tej umiejętności jeszcze nie posiadał, to rysował, bardzo poufną treść listu do tego świętego? Następnie czekał z utęsknieniem na miłego gościa, któremu zawsze, ale to zawsze, udało się nas przechytrzyć i dostarczyć prezenty wtedy, kiedy nie […]
Grudzień. Co z tą nazwą miesiąca?
Grudzień to ostatni, dwunasty, miesiąc roku. Jest jednak pierwszym z zimowych miesięcy, podczas którego dochodzi do przesilenia. Jednak skąd wywodzi się jego nazwa? Jakie ma znaczenie? Otóż na ogół podaje się, że pierwowzorem tego leksemu, a więc wyrazu jako abstrakcyjnej jednostki systemu językowego, było słowo „gruda”, na co zwrócił już uwagę Aleksander Brückner.
W adwencie nie było nudy
Adwent, słowo wywodzące się z języka łacińskiego od adventus, czyli przybycie, przyjście, nadejście, zbliżenie się, pojawienie się; ale też od advento w znaczeniu zbliżać się, nadchodzić, przybywać i nadciągać. To okres, który w Kościele katolickim trwa od 29 listopada do 24 grudnia, a w prawosławnym i grekokatolickim, jako Post Filipowy, od 28 listopada do 6 […]
Gadająca ścięta głowa z Racławic. Motyw głowy w kulturze
Na pograniczu dzisiejszych województw podkarpackiego z małopolskim, leży na Pogórzu Ciężkowickim, wieś Racławice w gminie Biecz. To stara miejscowość lokowana w I połowie XIII w. przez wojewodę krakowskiego Cedrona Teodora Jaksę herbu Gryf, jak donoszą źródła historyczne. Doszło tam do wydarzenia, które traktować powinniśmy w kategorii ludowej legendy, chociaż główny motyw w niej występujący ma […]
Historia walki o prawa wyborcze kobiet w Polsce. Jak Polki uzyskały możliwość głosowania?
Dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego z 28 listopada 1918 roku, już kilka tygodni od odzyskania przez Polskę niepodległości, pozwalał kobietom na udział w wyborach. Tym samym Polki uzyskały pełnię praw wyborczych jako jedne z pierwszych na świecie. Rok później podczas pierwszych wyborów w II RP osiem kobiet uzyskało mandat poselski.
Wróżby i magia andrzejkowych ostatków. Andrzejki i ich dawne zwyczaje
Andrzejki, zwane inaczej ostatkami, to jeden z najlepiej znanych zwyczajów w polskim kalendarzu. To okazja do ostatniej zabawy przed adwentem, w którego trakcie oczekuje się Bożego Narodzenia. Tego dnia, a właściwie wieczoru, organizuje się dość huczne przyjęcie, które oprócz zwyczajowej zabawy przy alkoholu i muzyce, ma elementy magiczne poprzez wróżby. Najbardziej znaną jest wróżba polegająca […]
Czy ostatni polski wilkołak był z Podkarpacia? Historia ostatniej obławy na wilkołaka w dziejach Polski
To nie jest wcale żart. Ostatnia bestia wilczopodobna, postać rodem z horrorów i ludowych opowieści, przy których truchleli nawet najodważniejsi mężowie, ponoć grasowała na Podkarpaciu. Rzecz miała miejsce w łemkowskiej wsi Myscowa w obecnym powiecie jasielskim, w gminie Krempna. Był to ostatni na ziemiach polskich odnotowany przypadek, kiedy to człowiek spotkał wilkołaka.
Gambit królowej, czyli romantyczna historia szachów
Gambit królowej to jedno z najbardziej znanych otwarć w historii szachów. Sam gambit, będący poświęceniem pionka lub figury w celu uzyskania lepszej pozycji do ataku, jest związany z romantycznym okresem gry w szachy. Wówczas szachiści efektowność swoich zagrań przekładali nad efektywność na szachownicy. Gambit i kontrgambit były wówczas jednymi z najpopularniejszych rozwiązań stosowanych przez wielkich […]
Historia szachów. Czyli jak szachy stały się królewską grą
Szachy to jedna z najstarszych gier, które mimo upływu kolejnych wieków, cieszy się niesłabnącą popularnością. W średniowieczu pokochali ją królowie, stąd szachy są nazywane królewską grą, nie tylko ze względu na jedną z figur, co z powodu wielu koronowanych głów, które w nie grywały. Jednak historia szachów miała kilka etapów, w których zmieniały się i […]
